Bu dərslikləri kimlər hazırlayır? - RƏSMİ CAVAB
Bir müddət əvvəl elm və təhsil naziri Emin Əmrullayevin dərsliklərin keyfiyyəti ilə bağlı səsləndirdiyi tənqidi fikirlər ictimai müzakirələrə səbəb olub. Nazir "Azərbaycan tarixi dərsliklərinin dili şagirdlərin yaş xüsusiyyətlərinə uyğun deyil" deyərək, tarix və biologiya fənləri üzrə yeni dərsliklərin hazırlanmasına ehtiyac olduğunu bildirib.
"Tarix kitablarının çoxu sadəcə faktların sıralanmasından ibarətdir. Düşünürəm ki, bu dəyişməlidir. Biologiya fənni üzrə dərsliklərimiz də beynəlxalq standartlara uyğun deyil. Oturub uşaqlara normal dərslik yazmaq lazımdır", - deyə o, qeyd edib.
Nazirin çıxışı sosial şəbəkələrdə geniş rezonans doğurub. Bəziləri bildirir ki, dərsliklərin hazırlanmasına elə nazirlik cavabdehdir, ona görə də bu tənqid qurumun özünə yönəlib. Digərləri isə hesab edir ki, Emin Əmrullayev illərlə formalaşmış köhnə yanaşmaları dəyişmək istəyir. Müzakirələr bir daha göstərdi ki, dərslik məsələsi cəmiyyət üçün hələ də ən həssas təhsil mövzularından biridir.
AzTehsil.com- n xəbərinə görə, Elm və Təhsil Nazirliyindən Modern.az-a daxil olan məlumatda qeyd olunur ki, dərsliklərin hazırlanması prosesi konkret qaydalar və çoxmərhələli qiymətləndirmə mexanizmləri ilə tənzimlənir.
Ümumi təhsil pilləsi üçün dərsliklər Nazirlər Kabinetinin 2020-ci il 25 fevral tarixli 67 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş "Ümumi təhsil müəssisələri üçün dərslik, dərs vəsaiti və digər tədris metodik vəsaitlərin hazırlanması Qaydası"na əsasən tərtib edilir.
Ümumi təhsil pilləsi üçün dərsliklər ümumi təhsilin dövlət standartları əsasında hazırlanmış təhsil proqramlarını (kurikulumları) əhatə edir. Həmin təhsil proqramları (kurikulumlar) təhsilalanlarda formalaşdırılacaq bilik, bacarıq və səriştələri müəyyənləşdirir. Ümumi təhsil müəssisələri üçün hazırlanacaq dərsliklər və tədris vasitələri müəyyən qaydalara əsasən tərtib olunur. Bu qaydalar dərsliyin həm məzmun, həm də tərtibat baxımından yüksək keyfiyyətli olmasını təmin etməyə yönəlib.
Qaydaya əsasən, dərsliyin elmi baxımdan dəqiq, etibarlı və inkişafyönümlü olması vacibdir. Onun məzmunu şagirdlərin yaş xüsusiyyətlərinə uyğun, dəyəryönümlü və tərbiyəvi məzmun daşıyan, həmçinin Azərbaycan qanunvericiliyinə uyğun olmalıdır.
Bundan əlavə, dərsliyin hazırlanmasında müasir pedaqoji və metodiki yanaşmalardan istifadə edilməli, dizayn və tərtibat isə həm estetik, həm də məntiqli şəkildə qurulmalıdır.
Qiymətləndirmə zamanı dərsliklər 100 ballıq sistemlə dəyərləndirilir:
Təhsil proqramına uyğunluq - 30 bal,
Məzmunun elmi və tərbiyəvi səviyyəsi - 40 bal,
Pedaqoji-metodiki yanaşmalar - 20 bal,
Dizayn və tərtibat - 10 bal.
Beləliklə, dərsliyin uğurlu sayılması üçün onun həm elmi məzmun, həm də tərbiyəvi, metodiki və vizual keyfiyyətlər baxımından balanslı şəkildə hazırlanması əsas şərtdir.
Qrif verilməsi üçün dərsliyin qiymətləndirilməsini həyata keçirmək məqsədilə nazirlik tərəfindən müvafiq sahədə 10 (on) ildən artıq pedaqoji təcrübəsi və ya elmi dərəcəsi olan ən azı 3 (üç) nəfər mütəxəssis cəlb edilir.
Elm və Təhsil Nazirliyindən bildirilib ki, bunlarla yanaşı hazırlanmış dərslik və onunla komplekt təşkil edən metodik vəsaitlərə dair ictimai rəyin öyrənilməsi həyata keçirilir:
"Bu zaman dərslik komplektlərinin layihələri www.trims.edu.az saytının "İctimai müzakirədə olanlar" bölməsində yerləşdirilir. Saytda dərslik komplektlərinin məzmunu ilə tanış olmaq, xüsusi ayrılmış sahədə irad və təklifləri qeyd etmək imkanı yaradılır. İrad və təkliflər derslik@edu.gov.az elektron ünvanına da göndərilə bilər. Paralel olaraq, Elm və Təhsil Nazirliyi alimlərin, təhsil işçilərinin, aidiyyəti dövlət qurumlarının dərslik layihələrinə dair rəy, irad və təkliflərini almaq üçün müvafiq qurumlara müraciət edir. Dərslik layihələrinə istifadə hüququ verilənədək Nazirliyə daxil olmuş bütün rəy və təkliflər ümumiləşdirilərək nəşriyyat-poliqrafiya müəssisələrinə təqdim olunur və məqbul sayılan rəylər layihədə nəzərə alınır.
Əlavə olaraq, həmin dərsliklər Dövlət İmtahan Mərkəzinin dərsliklərin nəşrqabağı elmi-metodiki monitorinqinin nəticələri əsasında da təkmilləşdirilir".
