Matorika, məntiqi təfəkkürün inkişafı.

Uşaq anadan olduğu gündən onun beynin hər iki yarımkürəsi inkişaf edir. 

Məlumdur ki, insan beynin sol yarımkürəsi nitqə, məntiqə və təhliletmə qabiliyyətinə, sağ yarımkürə isə yaradıcı qabiliyyətə, intuisiyaya cavabdehdir. Bəzi valideynlər hesab edirlər ki, uşaq yalnız bir istiqamətdə inkişaf etməli və müəyyən bir fəaliyyət sahəsində irəli getməlidir. Bu yanlış yanaşmadır. Uşağın düzgün, hərtərəfli inkişafı üçün onunla müxtəlif istiqamətdə məşğul olaraq həm yaradıcı, həm də məntiqi sferanı inkişaf etdirmək lazımdır.

Məntiqi ona görə inkişaf etdirmək lazımdır ki, uşaq ətraf aləmi adekvat, doğru başa düşsün, gördüklərini düzgün qaydada yenidən canlandıra bilsin, nitqi rabitəli, aydın və məntiqli olsun. Bir çox belə bir vəziyyət də müşahidə edilir ki, uşaq gördüyü hansısa hadisənin təəssüratını valideyni ilə bölüşmək istəyir, lakin fikrini məntiqi ardıcılllıqla qura bilmədiyinə görə valideyn də ona başa düşməkdə çətinlik çəkir.

Uşağın adekvat məntiqi təfəkkürünü inkişaf etdirmək üçün onunla müntəzəm məşğul olmaq, uşağın çoxsaylı suallarından bezməmək və onları cacablandırmaq, görüdyü, müşahidə etdiyi əksər hadisələri ona izah etmək, səbəb-nəticə əlaqələrinə onun diqqətini cəlb etmək vacibdir.

Məntiqi məşğələlər üçün müxtəlif oyunlar və metodikalar mövcuddur. Siz evdə asanlıqla bunları həyata keçirə bilərsiniz.

“Yeməlidir – yeməli deyil”

Bu oyun zamanı müxtəlif predmetlərin adları sadalanır, uşaq isə onların hansının yeməli olduğunu və yeməli olmadığını deyir. Bu metodika məntiqi təfəkkürün inkişafına yaxşı kömək edir, çünki oyun zamanı uşaq müxtəlif anlayışları təsnifləşdirməli, onları yeməli olub-olmadığına uyğunluğunu müəyyənləşdirməlidir.

Həndəsə

Həndəsi fiqurların da ayrıd edilməsi məntiqi təfəkkürü inkişaf etdirir. 3 yaşından kişik uşaqlar üçün müxtəlif fiqurların yadda saxlanmasına xidmətə edən xüsusi oyuncaqlar almaq olar. Bir qədər böyük uşaqlara isə müxtəlif fiqurları təqdim edərək, onların verilmiş nümunəyə uyğun yığılmasını təklif etmək olar.

Müqayisə

Uşağa bir neçə həm müxətlif olan, eyni zamanda ümumi əlamətləri də olan predmetlər göstərərək onları müqayisə etmək təklif etmək olar. Məsələn, uşağa itlə pişiyi müqayisə etməsini deyin, onların hansı oxşar və fərqli cəhətlərinin olmasını soruşun.

Riyaziyyat

Rəqəmləri tanıyan 5-6 yaşlı uşaqlarla rəqəm sıraları adlı oyun oynamaq olar. Bu zaman uşağa bir neçə rəqəm sadalayın və həmin sıranı onun davam etdirməsini təklif edin. Məsələn, bu sıranı davam et: 1, 3, 5. Bir sözlə ifadə et. Uşağa bir neçə sözü sadalayın. Ümumiləşdirmə prinsipinə əsasən uşaq onların xüsusiyyətlərini deməli və bir sözlə adlandırmalıdır. Məsələn, xiyar, kartof, kök və s. Uşaq bunıarın tərəvəzlər olduğunu deməlidir. Belə məşğələləri daim davam etdirmək və tədricən bir az mürəkkəbləşdirmək lazımdır. Bu tipli oyunlar övladınızın məntiqi təfəkkürünü yaxşı inkişaf elətdirə və gələcəkdə onun digər tapşırıq və məsələlərin də uğurla öhdərsindən gəlməyə kömək edər. Əziz valideynlər! Saytımızın məzmunun əksər hissəsi uşaqların məhz məntiqi təfəkkürünün inkişafına istiqamətlənib. Saytımızdakı müxtəlif tapşırıq və testlərdən istifadə edərək həm övladınızn bu sahədə inkişaf səviyyəsini qiymətləndirə, həm də onu inkişaf etdirə bilərsiniz.