Universitetlərimiz az bübcə ilə inkişaf edə bilərmi? -Dosent İlham Əhmədov

  Nəticədə  universitetlərin  normal fəaliyyətinə şərait yaranmadı, müəllimlərə normal  maaş verilmədi ( heç olmasa Türkiyə universitetləri səviyyəsində). Türkiyə universitetlərinin  90-cı illərdəki  inkişafına  burdan gedən alimlərin az dəstəyi olmamışdır. Maliyyələşmənin olmaması səbəbi ilə elm və təhsilin ineqrasiyası mümkün olmadı, universitetlərdə innovasiyalar yaradılmadı, elmi tədqiqatlar formal xarakter daşıdı.

 Qeyd edim ki, uzun müddət  universitetlərimizin illik elmi tədqiqat büdcəsi 30-50 min manat civarında olmuşdur. Alimlərimiz  xaricdəki  konfranslara  dəvət alsalar da, maliyyə səbəbi  ilə orda  iştirak edə bilmirdilər, beynəlxalq elmi əməkdaşlıq  xeyli  zəifləyirdi. Belə bir şəraitdə təbii ki,  universitetlərimiz  Avropa universitetləri  səviyyəsinə  heç cür yaxınlaşa bilməzdi,  Reytinqlərdə mövqelərini yaxşılaşdıra bilməzdi. 

Bu yaxınlarda mətbuatda ölkənin ən yaşlı universitetinin  2 onillik ərzində rektoru olmuş akademikin gözqamaşdırıcı sərvətlərinin siyahısı verilmişdi.  O pulların çox hissəsi  təbii ki, universitetin  büdcəsindən mənimsəmələr idi. Təsəvvür edin, bu pullar universitetin  inkişafına  sərf edilsəydi,  nə  qədər inkişaf olardı, bu illər ərzində. Bəlkə də TOP-500 -də yer ala bilərdi bu universitet.  

TN-yi, vergi orqanları, hesablama palatası  v.s.  20 ildə bəs niyə bu  universitetin büdcə  xərclərinə nəzarət etməyib. İndi universitetlərə real dəstəyin olmadığı halda universitetlərdən tələb edilir ki, müəllimlər  xaricdə impakt faktorlu jurnallarda  məqalələr dərc etdirməklə reyninqlərdəki  vəziyyətini  bir az yaxşılaşdırsın. Qəribə düşüncədir.   Heç  illər ərzində 500 $ maaş alan  alimlə   4000- 8000 $ maaş alan  alimin işinin keyfiyyəti, məhsuldarlığı və nəticəliyi  eyni ola  bilərmi?   TN-də 30 ildir belə düşündükləri üçün də  universitetlərimiz  30 ildir bataqlıqdan çıxa bilmirlər.  "Qənaət"  edilən pullar  isə yuxarıdakı   qeyd edilən  kimi təyinatdan yayılır.

Dünya universitetlərinin reytinq cədvəlində bizim  milli universitetlərimizin  yüksək  yer tutması  üçün universitetlərimizin büdcəsi, müəllimlərimizin maaşı  da  avropa universitetlərinin səviyyəsinə yaxınlaşmalıdır.  Bu mümkün  olarsa, 10   ilə nəticələrimiz onlara yaxınlaşa bilər.