Badımcan meyvədir ,yoxsa tərəvəz ?
Badımcan, pomidor və qarpız kimi, giləmeyvə sayılır.
Badımcan yeməklərini yalnız müxtəliflik üdeyil, həm də sağlamlığı təşviq etmək üçün diyetə daxil etmək xüsusi məna daşıyır. Botaniklər badımcanı giləmeyvə hesab edirlər, lakin kulinariya baxımından badımcan daha çox tərəvəz kimi xarakterizə olunmaldır. Badımcan əslində bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin quşüzümükimilər fəsiləsinin quşüzümü cinsinə aid bitki növüdür. Tərkibində karotin, A vitamini, B qrupu vitaminlər, C vitamini, şəkər [3,2 %] olmaqla yanaşı, xeyli miqdarda kalium, fosfor, kalsium və dəmir duzları da vardır. Badımcan istisevən birillik bitkidir. Əsasən Moldaviyada, Orta Asiya və Zaqafqaziya respublikalarında becərilir. Badımcan quruluşuna görə iri meyvə olub, qabıqla örtülmüşdür. Daxilində qalın ətli hissəsi və çoxlu toxumu vardır. Azərbaycanda becərilən badımcan sortlarından Uzun bənövşəyi-239 və Yerli Abşeron sortunu göstərmək olar.
Badımcanın faydaları
Badımcanlarda xüsusilə antosiyaninlər yüksəkdir. Nasunin adlı bu antioksidan xüsusilə faydalıdır. Alimlərin apardığı bir araşdırmada badımcanın bədən hüceyrələrini zərərli sərbəst radikallardan qoruduğu aşkarlanıb. Bədəndən artıq dəmirin çıxarılmasına da kömək edir. Dəmir qanda oksigenin daşınması, toxunulmazlığın və kollagen sintezinin dəstəklənməsi üçün lazım olan qida elementinin mühüm hissəsi olsa da, onu çox istehlak etmək tövsiyə olunmur. Həmçinin, Avropa alimlərinin araşdırmaları göstərir ki, badımcanın tərkibindəki antioksidantlara görə bu meyvələr ürək-damar xəstəlikləri riskini azaltmağa kömək edir. Bəzi elmi məqalələr şəkər xəstəliyinin qarşısını almaq üçün pəhrizə badımcan əlavə etməyi tövsiyə edir. Bundan əlavə, bu tərəvəzlərdən istifadə II tip şəkərli diabet xəstələrinin vəziyyətini yüngülləşdirir.
Badımcanın zərərləri
Badımcan və digər tünd tərəvəzlərdə iltihabı artıra bilən bitki zəhəri olan solanin var. Bəzi insanların badımcana qarşı allergiyası var. Allergik reaksiyanın simptomlarına səpgi, üzdə şişlik, qaşınma, ürtiker və boğuq səs daxildir. Bu simptomları yaşayan hər kəs təcili tibbi yardım almalıdır, çünki anafilaktik şok baş verə bilər.
Sağlam badımcanı necə seçək?
Klassik bənövşəyi badımcan vahid rəngə sahib olmalıdır. Parlaq, qaranlıq və ya açıq ləkələr, qançırlar olmamalıdır. Əgər onlar varsa, bu, meyvənin içinin zədələndiyini və bir az çürüdüyünü göstərə bilər.
Badımcanın yuxarı hissəsindəki gövdə və sapda ağ və ya tünd ləkələr olmamalıdır. Ölçüsünə görə möhkəm və ağır olan meyvələri seçin. Badımcanın yetişməsini yoxlamaq üçün qabığını barmağınızla yumşaq bir şəkildə sıxın - əgər çuxur qalmadısa və meyvə öz formasına qayıdıbsa, deməli, o, yetişmişdir. Gənc badımcanlarda daha az solanin var, ona görə də onlara üstünlük vermək daha yaxşıdır. Onları ölçülərinə görə tanıya bilərsiniz: gənc badımcanlar adətən orta ölçülüdür. Optimal ölçü təxminən 15 sm-dir.
Kimyadan sinifdənkənar iş üçün maraqlı suallar (cavabları ilə ) IX sinif üçün
Arıq qalmaq istəyənlər üçün ən münasib tərəvəz
Xoşbəxt və uğurlu həyatın əsas mənbəyi
Pandemiya zamanı süfrənizdən bu qidaları əksik etməyin! Ağciyərləri gücləndirirlər
Məktəblilərin qidalanması-CƏDVƏL
Azərbaycan dilindəki bu sözlərin yazılışı dəyişəcək- TAM SİYAHI
Bizi ölümə yaxınlaşdıran şirin “zəhər”: MENYUNUZDAN ÇIXARIN
Ümumtəhsil məktəbinin direktorunun əmək funksiyaları, hüquq və vəzifələri
Prezident İlham Əliyev ADA Universitetində keçirilən "Cənubi Qafqaza yeni baxış: münaqişədən sonra inkişaf və əməkdaşlıq" adlı beynəlxalq konfransda iştirak edib
MƏKTƏBLİ UŞAQLAR NECƏ QİDALANMALIDIR? – VALİDEYNLƏRƏ TÖVSİYƏ
Uşaqlar haqqında deyilmiş hikmətli sözlər.
Botanika İnstitutunun Herbari fondu təhlükə altındadır!
Məktəbyaşlı uşaqların inkişafına və sağlamlığına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir qidalar.
Yaş və pedaqoji psixologiya haqqında bilmədiklərimiz OXUYUN !
Mütəxəssislər: Qarpız COVID-19 xəstələrini sağaldır
Azərbaycan dilinin Orfoqrafiya Normaları açıqlanıb
Göbələyin bilinməyən faydaları
Səhər acqarına bir qaşıq yeyin – MİN BİR DƏRDİN DƏRMANI
ADU-nun Konfutsi İnstitutu Kulinariya günündə iştirak edib
Kişi sağlamlığı üçün olduqca faydalı , qadınlar üçün də çox xeyirli bitki
Ürəyimiz üçün ən faydalı meyvələrdən biri
Ənənəvi və interaktiv təlim metodlarının müqayisəli təhlili
Dondurmanın faydaları və zərərləri
Qaydalı oyun nümunələri