Uşaqların inkişaf sahələri 3-6 yaş dövrü uşaqların...

3-6 yaş dövrü uşaqların beyin hüceyrələrinin artması ilə müşayiət olunur. Bunun nəticəsində yaradılan məqsədyönlü inkişaf şəraitində uşağın dərketmə qabiliyyətləri çoxalır.

Aparılan müşahidələr göstərir ki, uşağın gələcək uğurları məktəbəqədər dövrdə qoyulmuş düzgün təməldən asılıdır.

Uşaqların ümumi inkişaf sahələrini özündə əks etdirən məktəbəqədər təhsil (kurikulum), intellektual, fiziki, psixoloji və sosial dinamikanın, potensial imkanlarının, məktəbə hazırlanmasında sadə əmək vərdişlərinə yiyələnməsi, istedad və qabiliyyətlərinin üzə çıxarılması, sağlamlığının qorunması və estetik formalaşmasında, müstəqillik, yaradıcılıq, təşəbbüskarlıq kimi keyfiyyətlərin, hislərin və həyati bacarıqların yaranmasında mühüm rol oynayır.

Azərbaycan Respublikasının məktəbəqədər təhsil proqramında (kurikulumunda) qeyd edilir: "… məqsədin reallaşdırılması üçün aşağıdakı vəzifələrin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur:

* Ailədə və məktəbəqədər müəssisələrdə uşaqların təhlükəsizliyinin qorunması;

* uşaqlarda sağlam həyat tərzinə aid müvafiq bacarıq və vərdişlərin formalaşdırılması;

* uşaqların fiziki, psixi, emosional, intellektual inkişafının təmin edilməsi;

* uşaqlarda vətənə məhəbbət, millətinə, dilinə, dininə, dövlət rəmzlərinə, Azərbaycan xalqının mili-mənəvi dəyərlərinə hörmət hissinin yaranması və inkişafı;

* uşağın tələbat və maraqlarının müəyyən edilməsi, təhsildə bu amillərin nəzərə alınması;

* uşaqların məktəb təliminə hazırlanması;

Məktəbəqədər təhsil proqramında qarşıya qoyulan vəzifələri həyata keçirmək üçün hər bir tərbiyəçinin üzərinə böyük məsuliyyət düşür. 17 illik pedaqoji fəaliyyətim illərində həmişə yeniliyi öyrənməyə çalışmışam.

 

İndi tərbiyəçi ənənəvi prinsiplərdən fərqli olaraq kurikulumda təsbit olunan aşağıdakı tələblərdən pedaqoji prosesdə istifadə etməklə uşaqların ümumi inkişafını təmin etməyə nail olmalıdır:

* uşaqyönümlülük;

* nəticəyönümlülük;

* inkişafyönümlülük, inteqrativlik;

* hər bir uşağın inkişafı üçün bərabər şəraitin yaradılması;

* millilik və dünyəviliyin nəzərə alınması;

* uşaqların məktəb təliminə hazırlanmasının zəruriliyi.

Bu prinsiplərin hər birinin mahiyyətini bilmədən təlim prosesində onlardan səmərəli faydalanmaq mümkünsüzdür.

Məktəbəqədər təhsilin məzmunu ümumi inkişaf sahələrini özündə əks etdirir. Bura daxildir: fiziki inkişaf, sağlamlıq və təhlükəsizlik, idrakın inkişafı, estetik və yaradıcı inkişaf, sosial-emosional inkişaf.

Hər bir yaş qrupu üçün inkişaf sahələrinin təlim nəticələri tərbiyəçilər tərəfindən reallaşdırılmalıdır. Bunun üçün tərbiyəçi proqramda "İnkişaf və təlim standartları”nda əks olunan tələbləri izləməyi bacarmalıdır.

İndi məktəbəqədər təhsil proqramı bizdən standartlar əsasında uşaqlara bələdçilik etməyi tələb edir. Aparılan müşahidələr göstərir ki, metodik seminarların təşkili, müvafiq kurslarda, elmi-praktik müzakirələr, konfranslar tərbiyəçilərin peşəkarlıq səviyyəsini artırır.