AzTehsil.com AzEdu.az-a istinadən abituriyentlərin narahatlığını nəzərə alaraq təhsil üzrə mütəxəssis Elxan Nəcəfovun ətraflı izahı ilə buraxılış imtahanlarının nəticələrinin hesablanma qaydalarını təqdim edir:
IX sinif buraxılış imtahanı üzrə
Məlumdur ki, IX sinif buraxılış imtahanı ana dili, riyaziyyat və xarici dil fənlərini əhatə etməklə iki mərhələdən ibarətdir. I mərhələ üçün 90, II mərhələ üçün 210 bal olmaqla toplam ən yüksək nəticə 300 baldır.
I mərhələ:
Fənlər üzrə tapşırıqların sayı açıq və qapalı olmaqla aşağıdakı kimidir:
Ana dili – 20 tapşırıq (2 mətn olmaqla hər mətnə aid 5 qapalı, 5 yazıla bilən açıq)
Riyaziyyat – 10 açıq tipli tapşırıq
Xarici dil – 15 tapşırıq (9 qapalı, 6 açıq)
Açıq tapşırıqlar 2, qapalı tapşırıqlar isə 1 balla hesablanılır. Abituriyentin yazdığı səhv cavablar düzgün cavablara təsir etmir.
Abituriyent bütün tapşırıqlara düzgün cavab verməklə ən yüksək 90 bal toplaya bilər:
ana dili – 30 bal, riyaziyyat – 30 bal, xarici dil – 30 bal.
Şərti göstəricilər əsasında fənlər üzrə nəticənin hesablanmasına baxaq:
Ana dili fənni:
Fərz edək ki, abituriyent ana dili fənnindən 20 tapşırığın 10-na düzgün cavab yazıb. Həmin 10 düzgün cavabın 5-i açıq, 5-i isə qapalı tapşırığa aiddir. Qapalı tapşırıqların 1, açıq tapşırıqların 2 balla hesablandığını nəzərə alsaq, müvafiq olaraq 5-i 1-ə (5˟1=5), 5-i 2-yə vurmalıyıq: 5˟2=10. Beləliklə Ana dili fənnindən abituriyentin toplam nəticəsi 15 bal olacaq: 5+10=15
Riyaziyyat fənni:
Riyaziyyat fənnində bütün tapşırıqlar açıq tipli olduğu üçün düzgün cavablar 2 balla hesablanılır. Əgər abituriyent riyaziyyat fənnindən 10 tapşırığın 7-ni düz, 3-nü səhv yazarsa, bu halda düzgün cavabların sayı olan 7-ni 2-yə vurmaq lazımdır (7˟2=14 bal).
Xarici dil fənni:
Fərz edək ki, abituriyent 6 qapalı, 3 açıq tapşırığa düzgün cavab yazıb. Qapalı tapşırıqların 1, açıq tapşırıqların 2 balla hesablandığını nəzərə alsaq, müvafiq olaraq 6-nı 1-ə (6˟1=6), 3-ü isə 2-yə vurmalıyıq: 3˟2 =6. Beləliklə xarici dil fənnindən abituriyentin toplam nəticəsi 12 bal olacaq: 6+6=12
Yuxarıda şərti şəkildə verilmiş göstəricilər əsasında abituriyentin IX sinif buraxılış imtahanının I mərhələsindən toplayacağı bal 41 olur: 15+14+12=41
II mərhələ:
Bu mərhələ yalnız qapalı tapşırıqlardan ibarətdir.
Fənlər üzrə tapşırıq sayı aşağıdakı kimidir:
Ana dili – 30 qapalı test tapşırığı (maksimum nəticə 70 bal)
Riyaziyyat – 30 qapalı test tapşırığı (maksimum nəticə 70 bal)
Xarici dil – 30 qapalı test tapşırığı (maksimum nəticə 70 bal)
Toplam ən yüksək nəticə 210 baldır.
Şərti göstəricilər əsasında fənlər üzrə nəticənin hesablanmasına baxaq:
Ana dili fənni: 22 düzgün cavab olarsa, 22˟70:30=51,33... bal
Riyaziyyat fənni: 23 düzgün cavab olarsa, 23˟70:30=53,66...bal
Xarici dil fənni: 18 düzgün cavab olarsa, 18˟70:30=42 bal
Göründüyü kimi, bütün fənlər üzrə düzgün cavablar 70-ə vurulub 30-a bölünür. Burada 70 həmin fənn üzrə maksimum nəticə, 30 isə tapşırıqların ümumi sayını göstərir.
Yuxarıda şərti şəkildə verilmiş göstəricilər əsasında abituriyentin IX sinif buraxılış imtahanının II mərhələsindən toplayacağı bal 146,99 olur: 51,33+53,66+42=146,99
XI sinif buraxılış imtahanı üzrə:
XI sinif buraxılış imtahanı 30 ana dili, 25 riyaziyyat, 30 xarici dil tapşırığı olmaqla, ümumilikdə 75 tapşırıqdan ibarətdir. Bu imtahan üçün ən yüksək nəticə 300 baldır.
Fənlər üzrə tapşırıqların sayı açıq və qapalı olmaqla aşağıdakı kimidir:
Ana dili – 30 tapşırıq (20 qapalı,10 açıq)
Riyaziyyat – 25 tapşırıq (18 qapalı, 7 açıq)
Xarici dil – 30 tapşırıq (23 qapalı, 7 açıq)
Açıq tapşırıqlar 2, qapalı tapşırıqlar isə 1 balla hesablanılır. Abituriyentin yazdığı səhv cavablar düzgün cavablara təsir etmir.
Şərti göstəricilər əsasında fənlər üzrə nəticənin hesablanması:
Ana dili fənni:
Fərz edək ki, abituriyent ana dili fənnindən 30 tapşırıqdan 20-nə düzgün cavab yazıb. Düzgün cavabların 15-i qapalı, 5-i isə açıq tapşırıqlara aiddir. Qapalı tapşırıqların 1, açıq tapşırıqların 2 balla hesablandığını nəzərə alsaq, müvafiq olaraq 15-i 1-ə (15˟1=15), 5-i isə 2-yə vurmalıyıq: 5˟2=10. Beləliklə Ana dili fənnindən abituriyentin toplam nisbi balı 25 bal olacaq: 15+10=25. Nisbi bal əsasında abituriyentin ana dili fənnindən ümumi balını hesablamaq üçün alınan nəticəni 100-ə vurub 40-a bölməliyik. Bu göstəricilərə əsasən abituriyentin ana dilindən topladığı bal belə hesablanacaq: 25˟100:40=62,5 bal. Burada 100 fənnə görə ən yüksək nəticəni, 40 isə tapşırıqların nisbi bala görə ümumi rəqəmini bildirir: (20˟1)+(10˟2)=40.
Riyaziyyat fənni:
Fərz edək ki, abituriyent riyaziyyat fənnindən 15 qapalı, 4 açıq tapşırığa düzgün cavab yazıb. Qapalı tapşırıqların 1, açıq tapşırıqların 2 balla hesablandığını nəzərə alsaq, müvafiq olaraq 15-i 1-ə (15˟1=15), 4-ü isə 2-yə vurmalıyıq: 4˟2=8. Beləliklə, riyaziyyat fənnindən abituriyentin toplam nisbi balı 23 olacaq: 15+8=23. Nisbi bal əsasında abituriyentin riyaziyyat fənnindən ümumi balını hesablamaq üçün alınan nəticəni 100-ə vurub 32-ə bölməliyik. Bu göstəricilərə əsasən abituriyentin riyaziyyat fənnindən topladığı bal belə hesablanacaq: 23˟100:32=71,875 bal. Burada 100 fənnə görə ən yüksək nəticəni, 32 isə tapşırıqların nisbi bala görə ümumi rəqəmini bildirir: (18˟1)+(7˟2)=32.
Xarici dil fənni:
Fərz edək ki, şagird xarici dil fənnindən 17 qapalı, 3 açıq tapşırığa düzgün cavab yazıb. Qapalı tapşırıqların 1, açıq tapşırıqların 2 balla hesablandığını nəzərə alsaq, müvafiq olaraq 17-ni 1-ə (17˟1=17), 3-ü isə 2-yə vurmalıyıq: 3˟2=6. Beləliklə, xarici dil fənnindən abituriyentin toplam nisbi balı 23 olacaq: 17+6=23. Nisbi bal əsasında abituriyentin xarici dil fənnindən ümumi balını hesablamaq üçün alınan nəticəni 100-ə vurub 37-yə bölməliyik. Bu göstəricilərə əsasən abituriyentin xarici dil fənnindən topladığı bal belə hesablanacaq: 23˟100:37=62,162. Burada 100 fənnə görə ən yüksək nəticəni, 37 isə tapşırıqların nisbi bala görə ümumi rəqəmini bildirir: (23˟1)+(7˟2)=37.
Yekun olaraq şərti şəkildə verilmiş nəticələrdən fənlər üzrə toplanılan balları ümumiləşdirsək, abituriyent XI sinif buraxılış imtahanından 196,537 bal toplamış olar: 62,5+71,185+62,162=196,537