Alimlərin neft-qaz sənayesində xərcləri azaldan model təklifi

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) vitse-prezidenti, İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun direktoru, akademik Rasim Əliquliyev, şöbə müdiri, dosent Yadigar İmamverdiyev və aparıcı elmi işçi, dosent Lyudmila Suxostatın həmmüəllifi olduqları "Dərin hibrid modeldən istifadə etməklə neft avadanlıqlarında nasazlıqların intellektual diaqnostikası” (DOI: 10.1007/s42452-020-2741-0) adlı məqalə dünyanın məşhur "Springer” nəşriyyatında dərc olunan nüfuzlu "SN Applied Sciences” jurnalında çap olunub.

İnstitutdan bildirilib ki, məqalə Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin Elm Fondunun maliyyələşdirdiyi "NG-AI4Oil: Neft mədənləri üçün yeni nəsil süni intellekt texnologiyalarının işlənməsi” qrant layihəsi çərçivəsində aparılan elmi tədqiqatlar əsasında hazırlanıb.

Tədqiqatda neft avadanlığında nasazlıqların diaqnostikası üçün dərin hibrid model təklif edilib. Elektrik sualtı nasosun işinin monitorinqi və nasazlıqların vaxtında aşkarlanıb aradan qaldırılması neft-qaz sənayesində istismar və texniki xidmət xərclərini azalda bilər. Vibrasiyanın akselerometr sensorları əsasında qiymətləndirilməsi sistemdəki nasazlıqları aşkarlamağa imkan verir. Vibrasiya siqnalının tezliyi, zamanı və spektral məlumatları dərin hibrid modelin giriş verilənləri hesab olunur. Spektral məlumatlara qısamüddətli Furye çevrilməsindən alınmış spektroqram və kəsilməz veyvlet çevrilməsindən alınmış skaloqram daxildir və vibrasiya siqnalının ətraflı analizini təmin edir.

Eksperimental qiymətləndirmə göstərir ki, təklif olunan dərin hibrid model digər müvafiq alqoritmlərdən üstündür və sistemin işi zamanı yaranan vibrasiya siqnalına əsasən, elektrik sualtı nasosun imtinalarını avtomatik aşkar edə bilər. Təklif edilən yanaşma avadanlığın və mürəkkəb texniki sistemlərin vəziyyətinin avtomatik diaqnostikası zamanı mütəxəssislərin işini asanlaşdıra bilər. muallim.edu.az