Azərbaycanda nə qədər skolioz xəstəsi var ?

 

 

Bu gün həyat yollarından keçən balaca körpələr və onların böyüyərək təhsil adldığı orta məktəb və həmin körpələrin təhsil aldığı vaxtda onun sağlamlığı daha önəm daşıdığıda məlumdur.

Məlumdur ki, bu gün respublikamızda təhsilə daha da diqqət ayrılır. Bunun nəticəsidir ki, bəzilər müəllim, bəziləri həkim, bəziləri mühəndis və bəziləridə polis olmaq arzusu və çoxununda bu arzuya yiyəlnməyə malik olur. Təbiki bunuda ilk növbədə buna görə müəllimlərimizə borcluyuq. Çün ki, bizə hərf öyrədən, saymağı öyrədən ilk müəllimlərimizdir. Ulu öndər  Heydər Əliyevin sözü də həqiqətdir ki, "Təhsil millətin gələcəyidir”. Əlbətdə bu günün uşağı sabahın millətinə istər təhsildə elm öyrədə, müayinə edə, və asayişi qoruya bilən bir Azəraycan polisi ola bilər. Bizim gələcəyimiz həmin o körpə balalardan və onlara dərs deyən müəllimlərdən çox aslıdır. Həyat yolunu çeşmə-çeşmə keçən düz  on bir il bir parta arxasında təhsil alan məs həmin şagirddən danışırığ. Amma bunuda qeyd edək ki, əyər bir şagird sağlam böyüyüb boya-başa çatarsa yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, millətinə, ailəsinə ehtiyacı olan bir vətəndaş ola bilər.  Burada bir şeyi qeyd etmək lazımdır ki, şagird nə qədər öyrənirsə-öyrənsin onun sağlamlığı daha vacibdir. Boş yerə bu sözü deməyiblər ki,  "sağlam bədəndə sağlam ruh olar”. 

Bu gün orta məktəbdə təhsil alan  şagird ona həm ilk növbədə sağlamlığ daha sonra isə elm və təhsil lazım. Məhz ona görə lazım ki, bir şagirdin bədənində əyər sağlam olmasa o daim hər hansı bir işdə çətinlik çəkər və gələcəyi üçün çox ciddi zərərli hadisələr baş verə bilər.  Şagirdin sağlamlığı ona görə də lazımdır ki, onun istər soyuğlaması istərsədə oynaqlarında bir əyriliyi bərpa etmək ilk növbədə ailədəndə çox şey aslıdır. Məs ona görə aslıdır ki, necəki fiziki tərbiyənin məqsədi sağlam və gümrah böyüməsi önəm daşıyırsa övladda dünyaya gələndən evdə ona zərərli vərdişlərdən   siqaret, spirtli içki və.s istifadə olunan amma lakin istifadəsi həyat üçün təhlükə daşıyıcısdırsa övladında sağlam böyüməsi üçün bu kimi şeylərdən uzaq tutmaq gərəkdir. Artıq övlad böyüyür və öncə uşaq evinə daha sonra isə ilk həyat yolunun addımını addımlayaraq orta məktəbə gedir. Artıq övlada həm sağlamlığ həmdə elm və təhsil vacibdir. Onun sağlamlığı ibtidai sinifdən başlayaraq taki böyüyüb o məktəbi bitirənə qədər fiziki tərbiyə dərsi daha önəm daşıyır. Fiziki tıərbiyə dərsi ibtidai siniflərdən keçirilməsi daha məqsədəuyğundur. İbtidai təhsildə təhsil alan şagird I-IV siniflərdə ona keçirilinə fiziki tərbiyə dərsi səthi deyil dəqiq keçirilərək əsasən mütəhərrik oyunların (yaylıq qoydu, yeddi şüşə, bənövşə və.s) qaydalrını izah edərək həmin oyunları şagirdə müəllim izah etməli və oynatmalıdır. İnsan həyatı üçün belə bir kəlmə bəs edir ki, şagirddə sağlamlığa daha önəm verilməlidir. "İdman sağlamlığın rəhnidir”.  Fiziki tərbiyənin məqsədi qeyd etdiyimiz kimi gənc nəslin sağlam və gümrah böyüməsi və eyni zamandan zərərli vərdişlərdən uzaq durmaqla həyata keçmiş olur. Bunun üçün də, məktbdə ilk məs fiziki tərbiyə müəllimlərin üstünə yük düşür ki, şagirdi sağlam və gümrah saxlamaq üçün əlindən gələn hər bir şeyi əsirgəməlidir. . Şagirddə isə ən böyük pis cıhıt odur kiŞ bəzən qamıtin düzgün formalaşmasına imkan vermir, parta arxaında yazı yazarkən, komputerdən istifadə edərkən, idman dərslərini isə bəzən buraxarkən. Bunlar isə bir xəstəliyə aparıb çıxarır. Oda saklioz xəstəliyidir. 

Skolioz (yun. σκολιός — "əyri", lat. scoliōsis) - onurğa sütununun əyriliyi deməkdir. Skolioz xəstəliyi xüsusən gənc və yeniyetmə yaşlarında özünü daha qabarıq büruzə verdiyindən bəzən insanlarda kompleks halına gəlir.

Azərbaycanda nə qədər skolioz xəstəsi var belə bir  suala sadəcə belə cavab verə bilərik?

Azərbaycanda təxminən hər 1000 nəfərdən 10 nəfər skolioz xəstəliyinin daşıyıcısıdır. Xəstəliyin adətən, üstünə vaxtında düşülmür, insanın vücudu əyilir və donqarlıq əmələ gəlir. Bu isə o deməkdir ki, əksər gənclər xüsusilə məktəbli şagirdlərdə daha tez bu xəstəliy əmələ gəldiyindən valdeynlər daha diqqətli olmalıdır.

Skolioz xəstəliyinin yaranma səbəblərindən biri də məktəbdir

Məktəbyaşlı uşaqlarda düzgün oturma bacarığı olmadığından, onların onurğa sütunu bir çox hallarda deformasiyalara məruz qalır. Bu isə onurğa sütununun əyriliyinə gətirib çıxara bilər.

"Uşaq yazarkən və ya oxuyarkən onun stol arxasında düz oturmasına da nəzarət etmək lazımdır" - 

əyriliklər əsasən döş və bel nahiyələrində müșahidə olunur. Xəstəliyin proqressiv inkişafı onurğa sütununun və döş qəfəsinin nəzərə çarpacaq dərəcədə deformasiyasına gətirib çıxarır. 

Bunun üçün orta məktəblərdə təhsil alan şagirdlər ilk öncə məktəbdədə dərs başlamamışdan əvvəl səhər gimnastikasına üstünlük verməlidir. Əyər şagird hər gün səhər tezdən səhər gimanstikası yani ümuminkişafetdirici hərəktələr kompleksini düzgün icra edərəs bu , bədənin müxtəlif əzələ qruplarının kifayət qədər möhkəmlənməsinə və qamətin düz olmasına kömək edir. Daha yaxşı olardı ki, orta məktəbdə şagirdlər ilk öncə fiziki tərbiyə dərsinə üstünlük versinlər. Fiziki tərbiyə dərslərində keçirilən dərslərdə mütəmadi olaraq iştirak edərsə şagirddə həm qamət düzgün formalaşar həmdə şagirddə skalioz xəstəliyi əmələ gəlməz".

Unutmayın, "sağlam onurğa - sağlam insan deməkdir".

Bu gün respublikamızda idmana qayğı daha geniş yayıldığı məlumdur, hələm 1920-ci ilin oktaybr ayının 21-də Azərbaycan Respublikasında ilk dərs ili başladı və bu vaxt  orta məktəblərdə tədris proqramına fiziki tərbiyəyə 2 saat vaxt ayrıldı.1931-ci ilin mart ayının 7-də isə Əməyə və Vətənin müdafiəsi kompleksi yaradılmışdır. 1997-ci ildə ulu öndər Heydər Əliyev hakimyyətdə olarkən onun yürütdüyü siyasət nəticəsində İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasında və hal-hazıra kimi Milli Olimpiya Komitəsinin sədri seçilir (M.O.K) və eyni zamanda 23dekabr 1997-ci il "bədən tərbiyəsi haqqında qanun qüvvəyə mindi. Qanun 4 fəsil 30 maddədən ibarətdir. Kanstutisiyanın 17-ci maddəsində göstərilir: "Dövlət xalqın və hər bir vətəndaşın rifahının yüksəldilməsi, onun sosial müdafiəsi və ləyaqətli həyat səviyyəsinin qayğısına qalır”.Ölkə prezdenti cənab İlham Əliyevin idmana göstərən qayğıkeşliyi buna əsaslanır ki, İlham Əliyevində idmana bir qayğısı bir daha sübutudur ki,  neçə-neçə idmançlarımız beynəlxalq yarışlarda yerlər tutur ölkəmizin adını yüksəldir. 2015-ci ildə keçirilən Yay alimpiya oyunları, 2017-ci ildə isə İslam ölkələri arasında keçiriləcək İslam həmrəylik oyunlar bunun bir daha sübutudur.