Uşaqlarda anadan ayrılmaq qorxusu -Nəyə görə uşaqlar...
Valideynlərin çoxu uşaqlarının onları tək buraxmamasından və davamlı olaraq arxasınca gəzdiyindən şikayət edir. Belə uşaqlar yatmaqda çətinlik çəkir və durana kimi yanında anasının olmasını istəyirlər. Bəzən qorxulu yuxular görür, yuxudan oyanır və valideynlərinin yanına qaçır.
Bu pozğunluq bəzi travmalar ( Məs; uşağın ata- anasından uzun müddət uzaq qalmasından, yeni uşağın doğulması ilə yaranan qısqanclıqdan, bir yaxının və ya saxladığı ev heyvanının ölümündən sonra, bir uşağın və ya qohumun xəstəliyi sırasında, məktəb dəyişdirmək, yeni qonşuların olduğu başqa yerə köçməklə əlaqədar ) yarana bilər.
Uşaqlarda ayrılmaq qorxusu məktəbəqədər yaş dövrü və ya ondan öncəki illərdə başlayır. Bəzən 18 yaşına çatmamış hər hansı bir yaş dövründə də rast gəlinə bilər.
Adətən bu uşaqların çox qoruyucu anaları və çox məsafəli, soyuq rəftarlı ataları olur. Bəzən isə ana və ata uşağa həddindən artıq bağlı olur, özləri də uşaqlarından ayrılmağı heç cürə gözə almırlar. Bəzən də valideynlərin özləri narahat və inamsız olur, uşaqlarının başına pis hadisə gələcəyindən qorxur və uşaqlarını həmişə evdə tutmağa çalışırlar. Və beləliklə də uşaq özündən asılı olmayaraq evdən uzaqlaşarsa, məktəbdə olduğu zaman anasına, atasına, yaxud özünə pis şeylər olacağından qorxur və bunun qarşısını almaq üçün həmişə valideynlərinin yanında qalmaq istəyir. Bütün bunlar çox vaxt uşaqlarda itmək və valideynlərini bir daha görməyəcəyi qorxusu şəklində özünü göstərir.
Bu uşaqlar məktəbə getmək istəmir, qonaq getmək istəmir və ata-anası olmadan başqasının evində qalmırlar. Evdə otaqda tək başına oturmur, anasının ətrafında gəzir və onu " bir kölgə kimi " izləyirlər.
Ailədaxili münaqişələr, sosial fobiyalar, narahatlıqlar, bacı və ya qardaş qısqanclığı və s. bu pozğunluğun artmasına səbəb olur.
Qeyd edim ki, inkişafda olan körpə ilə ana arasında bağlılıq yaşamın birinci ilində yaranır və ana ilə övladın bir- birinə qarşılıqlı enerjilərini ötürməsi şəklində olur.
Əgər bu bağlılıq normal, sağlıqlı olaraq yaşanmazsa, gələcəkdə özünü pozğunluq şəklində göstərəcək.
Bu uşaqlarda aşağıdakı əlamətlər müşahidə olunur:
~ Məktəbə getməzdən əvvəl şikayətlər etməyə başlayır, yalvarır, qışqırır və məktəbə getmək istəmir.
~ Onların IQ səviyyəsi digər uşaqlarla bərabər və ya daha yaxşı olması ilə xarakterizə olunur.
~ Bu uşaqların analarının 5/1-i psixiatrik pozğunluğa sahibdir.
~ İştahsızlıq, qusma, baş ağrısı, qarın ağrısı, halsızlıq, somatik şikayətlər ola bilər. Adətən şikayətlər məktəbə getməzdən əvvəl və ya məktəbdə olur. Evə gəldikdən sonra şikayətləri olmur və yaxşılaşırlar.
Bu pozğunluq zamanı uşaqlarla birlikdə ailə terapiyası çox vacibdir. Psixoloq anaya dəstək olmalı, belə vəziyyət bir uşaqda rast gəlindiyinə və terapiya edilə biləcəyi deyilməlidir.
Ailələrlə ailə terapiyası, uşaqlarla fərdi psixoterapiya, oyun terapiyası, psixodrama aparılır.
