Məktəblərdə dərnəklərin TƏŞKİLİ
AzTehsil.com xəbər verir ki, Məktəblərdə dərnəklərin təşkili — şagirdlərin maraq dairəsini genişləndirmək, istedadlarını üzə çıxarmaq və onların sosial, mədəni, elmi inkişafına şərait yaratmaq məqsədi daşıyan mühüm pedaqoji prosesdir.
Aşağıda bu prosesin əsas mərhələləri və prinsipləri barədə geniş məlumat təqdim olunur:
1. Dərnəklərin məqsədi
Məktəbdə dərnəklərin əsas məqsədləri bunlardır:
Şagirdlərin maraq və meyllərinə uyğun fəaliyyət sahələri yaratmaq;
İstedadlı uşaqları aşkar edib inkişaf etdirmək;
Asudə vaxtın səmərəli təşkilini təmin etmək;
Şagirdlərdə məsuliyyət, əməksevərlik, yaradıcılıq kimi keyfiyyətləri formalaşdırmaq;
Tədris proqramından kənar praktik bilik və bacarıqlar qazandırmaq.
2. Dərnəklərin növləri
Məktəblərdə təşkil edilən dərnəklər adətən aşağıdakı istiqamətlər üzrə qruplaşdırılır:
Elm və texnika dərnəkləri: riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya, informatika, robototexnika və s.
İncəsənət və mədəniyyət dərnəkləri: musiqi, rəsm, teatr, rəqs, dekorativ-tətbiqi sənət və s.
İdman dərnəkləri: futbol, şahmat, gimnastika, atletika və s.
Ətraf mühit və ekologiya dərnəkləri
Dil və ədəbiyyat dərnəkləri: bədii yaradıcılıq, debat, mütaliə dərnəkləri və s.
İctimai fəaliyyət dərnəkləri: könüllülük, liderlik, şagird özünüidarə orqanları.
3. Təşkilati mərhələlər
Dərnəklərin yaradılması aşağıdakı mərhələlərlə həyata keçirilir:
1. Ehtiyacın müəyyənləşdirilməsi: şagirdlərin maraqları və məktəbin imkanları öyrənilir (sorğular, müşahidələr, valideyn və müəllim rəyləri əsasında).
2. Dərnəyin proqramının hazırlanması: məqsəd, vəzifələr, illik plan, məşğələlərin sayı və mövzuları müəyyən edilir.
3. Rəhbərin seçilməsi: müvafiq ixtisaslı müəllim və ya mütəxəssis dərnək rəhbəri təyin olunur.
4. Üzvlərin seçilməsi: könüllülük prinsipi ilə şagirdlər qəbul olunur.
5. Fəaliyyətin təşkili: məşğələlərin keçirilməsi, layihələrin icrası, sərgilər, yarışlar, ekskursiyalar və s. həyata keçirilir.
6. Nəticələrin qiymətləndirilməsi: dərnək üzvlərinin nailiyyətləri təhlil olunur, hesabat tədbirləri keçirilir.
4. Təşkili prinsipləri
Könüllülük və maraq prinsipi
Fərdilik və yaradıcılıq prinsipi
Sistemlilik və davamlılıq prinsipi
Təcrübəyə əsaslanma və praktiki yönümlülük prinsipi
Əməkdaşlıq (müəllim-şagird-valideyn münasibətlərində)
5. Nəticə
Dərnəklərin səmərəli təşkili məktəbin ümumi tərbiyə sisteminin mühüm hissəsidir. Bu fəaliyyət şagirdlərin yalnız akademik deyil, həm də sosial və emosional inkişafına, gələcək peşə seçiminə müsbət təsir göstərir.![]()














