Xəbərlər / Psixoloq / Valideyn
14 noyabr 2017
3 901


Hansı valideyn tipisən?- ÖYRƏN!

Həyatda hər kəsin öz vəzifələri vardır. Bu vəzifələr ilə biz nəyisə edirik, qarsılığında nəyisə alırıq. Lakin valideynlik vəzifəsi hər şeyi etməyinə baxmayaraq, qarsılığında heç nə istəməyən yeganə vəzifədir. 


Bəs, biz yaxşı valideynik?


Bəzən ana va ata olaraq bir cox səhvlər edirik. Valideyn istəyir ki, övladı üçün ən yaxşı həyatı qursun. Bəzən biz belə düşünürük ki, valideynin vəzifəsi övladlarını sevindirməkdən ibarətdir, lakin belə deyil; valideyn övladını həyata düzgün hazırlamaq üçün vəzifələndirilib. Uşaqların tərbiyəsində ilkin olaraq cəzalandırmaq və mükafatlandırmaq bir qayda halında olmalıdır. Cəza və mükafatlandırma isə düzgün qaydada olmalıdır. Əgər cəza və mükafatlandırma yoxdursa, bu zaman usaqda istək və davranışları qaydaya salmaq çətinlik yaradar və ya qarşısını ala bilməzsiniz. 


Mükafatlandırma və cəza sistemini psixikamıza təsiri

İnsan mükafatlandırıldığı təqdirdə beyində dopamin hormonu, cəzalandırıldığı təqdirdə isə endorfin hormonu ifraz olunur.


Ailə psixologiyasında 4 cür valideyn tipi vardır: 


1. Avtoritar valideyn – dediyimin üzərinə söz deyilməyəcək, müzakirə olunmayacaq və açıqlama verilməyəcək. Bu valideyn həyata özgüvənsiz, içəqapanıq, hər əmrə tabe olan insan formalaşdırır. Gələcəkdə işində uğurlar qazansa da, özgüvənsiz yetişirlər.


2. Liberal valideyn — uşaq sevinsin deyə onun hər dediyinə razı olan, razı olmadığı halda uşaq valideynin üstünə gedərək razı salınan valideyn tipidir. Burada ata, yaxud ana hər hansı biri avtoritar, digəri isə liberal valideyndirsə, burada uşaqda şəxsiyyət pozuntusu olur. 


3. Xaotik valideyn — övladı nəyisə maraqla göstərir, yaxud danışmağa can atır valideyn isə başqa işlə məşğuldursa, bu zaman valideyn ilə uşaq arasında ciddi qopuqluq yaşanır. Ananın övlada maraqsız və diqqətsiz olması uşağı tamamilə pozur. Valideynlər anlamalıdırlar ki, əgər sən hər şeyi ilə övlada diqqət və maraqla yaxınlaşırsansa, o da bunu hiss edib hər şeyi ilə sənə diqqət göstərəcəkdir.


4. Demokratik valideyn — bu valideynlər övladına cəza və mükafatlandırmadan istifade edənlərdir. Bu valideynlər daha qərarlı, tutarlı, dəqiq olurlar və duyğuları övladlarına keçirməyi bacarırlar. İzah etdiyimiz valideyn tiplərindən ən uğurlusu demokratik olandır. Çünki qaydalar daxilində uşaq istədiyini edə bilər və daha düzgün yetişər. Uşaq yeməyini yedi, yaxud dərslərini oxudu, bir sözlə, ediləcək olanları etdi deyə onu mükafatlandırmaq lazım deyil, çünki bu, onun vəzifəsidir. 

Əgər vəzifəsini ən yaxşı şəkildə edərsə, o zaman mükafatlandırmaq lazımdır. Məsələn: yaxşı oxudu deyə yox, sinif nümayəndəsi oldu deyə mükafatlandırmaq lazımdır. 


2 formada mükafatlandırma vardır: 


1. Psixoloji mükafatlandırma 

2. Material tərzli mükafatlandırma


Bunlar düzgün şəkildə istifadə edilməlidir ki, övladınız rüşvətə meylli bir insan kimi yetişməsin! 


Psixologiya və Konsultasiya Mərkəzinin psixoloqu Aytən Əlizadə

Məqalə Göndər








Загрузка...
Həmçinin oxuyun:
Hər bir valideyn övladını yaxşı tanımalı və fərdi xüsusiyyətlərini əsas götürməlidir..-Elşən Ramizoğlu

Hər bir valideyn övladını yaxşı tanımalı və fərdi xüsusiyyətlərini əsas götürməlidir..-Elşən Ramizoğlu

Cəzadan və ya  fiziki tənbehin uşaqlarımızın psixologiyasına mənfi təsiri varmı?

Cəzadan və ya fiziki tənbehin uşaqlarımızın psixologiyasına mənfi təsiri varmı?

Övladınıza cəza tətbiq etdiyiniz zaman nələrə diqqət etməlisiniz:

Övladınıza cəza tətbiq etdiyiniz zaman nələrə diqqət etməlisiniz:

Şagirdlərimiz nə fikirləşir?! - Pedaqoji təcrübə

Şagirdlərimiz nə fikirləşir?! - Pedaqoji təcrübə

Qadağaları uşaqlara  hansı üsullarla izah etmək daha məqsədəuyğun olar?

Qadağaları uşaqlara hansı üsullarla izah etmək daha məqsədəuyğun olar?

Təhsil Nazirliyi: İbtidai siniflərdə ev tapşırığı verilməməlidir, 1-ci sinfə isə...

Təhsil Nazirliyi: İbtidai siniflərdə ev tapşırığı verilməməlidir, 1-ci sinfə isə...

Təhsil Nazirliyi: “İbtidai siniflərdə oxuyan şagirdlərə ev tapşırığı verilməməlidir”

Təhsil Nazirliyi: “İbtidai siniflərdə oxuyan şagirdlərə ev tapşırığı verilməməlidir”

“Bu uşaqlar gələcəkdə avtoritet olurlar”- PSİXOLOQDAN ÇAĞIRIŞ

“Bu uşaqlar gələcəkdə avtoritet olurlar”- PSİXOLOQDAN ÇAĞIRIŞ

Uşağınızı məktəbə belə hazırlayın – PSİXOLOQ YOLLARI GÖSTƏRİR

Uşağınızı məktəbə belə hazırlayın – PSİXOLOQ YOLLARI GÖSTƏRİR

Valideyn  komitəsinin  hüquqları  və  vəzifələri

Valideyn komitəsinin hüquqları və vəzifələri

Valideynin ölümünü uşağa necə deyək?

Valideynin ölümünü uşağa necə deyək?

Valideyn-övlad münasibətlərinin  pedaqoji əsasları - Piralı Əliyev

Valideyn-övlad münasibətlərinin pedaqoji əsasları - Piralı Əliyev

Uşaqların kiçik yaşlarında nadinc olması zəkasının əlamətidir ?

Uşaqların kiçik yaşlarında nadinc olması zəkasının əlamətidir ?

Müasir dövrdə müəllim-valideyn münasibəti

Müasir dövrdə müəllim-valideyn münasibəti

Uşaqların dərs uğursuzluğu nə ilə bağlıdır?

Uşaqların dərs uğursuzluğu nə ilə bağlıdır?

Müəllim-valideyn münasibətləri necə tənzimlənməlidir?

Müəllim-valideyn münasibətləri necə tənzimlənməlidir?

Ailə tərbiyəsinin pedaqoji prinsipləri

Ailə tərbiyəsinin pedaqoji prinsipləri

I sinfə qəbul qaydalarında ediləcək yeniliklər açıqlanıb

I sinfə qəbul qaydalarında ediləcək yeniliklər açıqlanıb

Bütün uşaqlar əlaçı olmalıdır? - XEYR– Araşdırma

Bütün uşaqlar əlaçı olmalıdır? - XEYR– Araşdırma

Müəllim və şagird arasında problemləri aradan qaldırmaq üçün 8 tövsiyyə

Müəllim və şagird arasında problemləri aradan qaldırmaq üçün 8 tövsiyyə

Bakıda Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzləri bağlanır! - "İndi uşaqlar avaraçılıq edəcək? " - ŞİKAYƏT

Bakıda Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzləri bağlanır! - "İndi uşaqlar avaraçılıq edəcək? " - ŞİKAYƏT

Valideynlərlə əlaqə

Valideynlərlə əlaqə

Sinif rəhbərinin valideyinlərlə apardığı işin məzmun və formaları

Sinif rəhbərinin valideyinlərlə apardığı işin məzmun və formaları

Sumqayıtda müəllim 1-ci sinfə gedən uşağı döyüb — Valideyn şikayəti

Sumqayıtda müəllim 1-ci sinfə gedən uşağı döyüb — Valideyn şikayəti